Sproloquio 2006

Sandroun – Mudnà©s ed Mòdna,ultem Zemian DOC patrimonio dell’umanità ,mudnà©s filòsof e mudnà©s che ignorate,furastà©r desgnà» da foravìa con o senza il permesso di soggiorno,mudnà©s rock e mudnà©s lenti,a-v salùt tà³tt quant in mà sa.
St’an,per rivèr chè in piaza Granda e schivèr Ciro Menoti,in dove,tra l’altro,i-n gh’han ancà¡ra fat gnint, a-i-ho pensઠed tà³r la tangenzièl.
A-n l’avèss-i-a mai fat!
Quand,desgnà nd da Nunantla,a-s sà¡m imbatà» in dla nà³va rotatoria,ch’i han fat in via Emilia,al cavà l l’ha pà©rs l’orientamèint e a-s sà¡m catàª,’na vòlta a la Fussèlta,n’ètra vòlta a Culgarà³la e s’a-i-avam vlu rivèr in orari a s’è tuchઠd’impièr al navigatore satellitare che mà© fiol Sgurghà©ghel l’ha vlà» muntèr a tà³tt i cast in dla caròza.
Quand Dio l’ha vlà»,a gh sà¡m saltè fora,ma a-s la sà¡m và©sta brà³tta : a-s sà¡m salvઠsà³l per mirà col perchà© quala là© la-n n’è mà©nga ‘na rotà¡nda.
L’è “ un attentato alla salute pubblica “!
Mè a dèg ch’l’ha d’aver studiઠdimandi l’assesà³r a la viabilitઠper strulghèr un lavà³r cumpagn.
Ogni modo,Zemià n,a sà¡m chè.
Gà® bein sò,cus’in gà®-v di nà³v rezdà³r ed Mòdna,dop quèsi dà» ann ch’i han tòlt in man la mascla?Han-i mantngà» à©l prumà©ssi fà ti in campagna eletorèl?Mè a vègn a Mòdna ‘na volta ogni tant,ma di gran cambiamèint a-n n’ho ancà¡ra và©st.
Veramèint un bel cambiamèint a l’ho lètt in dal fà³i: a-i-ho savà» che Mòdna l’è andèda a finir al trentà©sim post in dla graduatoria per la qualitઠdla và©ta…Ah,bઠteimp quand nuèter Mudnà©s a-i-à©ren tra i prà©m zinc in Italia!Adès i disen ch’a sà¡m brèv sol a lavurèr!
Sgurgheghel – Veh,popà ,famm-i-a come i gà mber chi crà¡den d’andèr avanti e invece i van a l’indràª?
Sandroun – Tès,Sgorghi,a-n fèr di comèint inùtil!
E po’ crà¡det ch’a sia facil mandèr avanti ‘na zitઠcome la nostra?Tà³tt i dè a gh’è di problema nòv:el strèd,i parcag’,el cà ,la viabilitઅ.
Sgurgheghel – I ciamet problema nov,tè,qui lè?Mo’s’a s’i-n descuriva bèle ai teimp dal dòca Pasarèin!E po’ a la viabilitè è-n gh’han da pensèr à©l gafi?
Sandroun – Intant el-s cià men “ Vìgil Urbà n “,anzi “ Polizia Municipale “ e po’ anca là³r,puvrà¡tt,cuma và³-t ch’i fà ghen a ciaper dapertà³tt? Bisà¡gna pà³r ch’i caten al teimp ed fèr ‘na quèlch multa se no in Cumuna i-n tiren piò avanti,và©st che i ministradà³r ed Rama i gh’han taiઠi viver.E pensèr,Zemià n,a proposit ed viabilitàª,che a Modna a psiven aver la dappia M come a Milan,s’i avà©ssen fat la Metropolitana!Inveci s’la va bein i farà n la metrotranviaria,ch-l’an n’è à©ter che un filobus vèc’ ch’i g-han fatt al lifting.
Sgurgheghel – Veh,popà ,è và©ra che per fèr al vigil bisà¡gna à©ser grand almeno un mà©ter e utanta?
Sandroun – ‘Na volta! Adèss a Modna i van bèin tà³tt,anch qui èlt un mà©ter e quèl,tant’è vera che al ministro Pisanu l’ha telefonઠal Cà¢p di Vigil e al s’è arcmandઠ“ di non abbassare ulteriormente …la guardia “ Sperà¡m ch’al-g daga a mèint.
Dounca,Mudnes,cuma stèv?A-m sambra ch’a sidi un poc zò ed morèl.Gh’avìv di problema ed salut o à©n-i problema ed sold?S’a-s trata ed problema ed sold “ mal comune, mezzo gaudio “,Mè,per arsanèr al bilanc’ familièr,a-i-ho mà©ss sò un alevamèint ed pulà ster,ed qui chi van a razèr in dla mà ssa,insà¡m a soquant capòun ch’a s’aviva castrઠal ministro Calderoli.A-m tà¡cca però ed tgnà®ri in dal srai per via ch’i-n –s mesc’en cun chi usઠchi vinen d’èd via e che,magari,i-g pà³len tachèr la viaria.Acsè,l’è andèda a finir ch’a-n n’ho vindà» gnanc un.
Meno mèl ch’a-i-aviva piantè sèt o òt qualitè d’insalèda,ch’l’è rivèda a custèr ‘na bà¡tta d’òli.Difà ti i la ciamen: l’oro verde dal frutarà³l.Però,a pensèreg a mà³d,nuèter talian a sà¡m propria di gran pulaster,và©st ch’a-s lasà¡m influenzèr da la televisioun.
Cun la storia dla mucca pazza i s’han tolt la bistà cca.Per via dl’afta pizotica a-n se psiva brisa magnèr dal ninèin;sperà¡m che almeno i-s là sen al caval,se no a-s tucarà  ed magnà©r sol di sumèr.
S’a-s trà¢ta inveci ed salut,cun al nà³v usdèl ed Bazvèra,a sà¡m in ‘na bà¡tta ed fèr.
Oh,Zemian,quall lè l’è propria un gran usdèl!I gh’han mà©ss di macchinari da fèr invà©dia ai mericà n.
Pensઠch’i curen de tà³tt e, secà¡nd mè, prest i rivarà n anch a drizèr i gà³b.
Pulonia – Sicur ch’i dà©ven guarir tà³tt,se no cuma fà n i a fèreg al funerel ch’a-n gh’è gnanch la cà©sa?!
Sandroun – Tès mo’,Pulonia,e là sem andèr avanti,se no a perd al fil dal descà³rs e a-n cà t piò al cà´ dla sgavà¡tta.
Dounca a giva che al problema di parcà gg’ a Modna l’è gros dimandi,anch s’i n’han fat un bel grand dedrઠda la ferrovia.Ormai però i-g van in tant che per tà³r al treno a la matèina bisà¡gna parchegèr la sira prà©ma.
Sgurgheghel – E cus i-n dà®t , popà , delle polveri sottili?
Sandroun – L’è un problema sà©ri dimà ndi…e anch se al nòster sà©ndec al fà  bà¡ca da rà©der quand al và  in gir sgugnà nd in biciclà¡tta i zemià n i-n n’e-g dà nn brà®sa ameint : i drà³ven la mà china l’istà¡ss.
Sgurgheghel – Sà©,però cun al blocc dal trà fic i han fatt un bèl bus in dl’aqua.
Pulonia – Mò almeno al giuvidè a-s pà´l girèr in filobus tà´tt al già³ren cun sà³l un euro.
Sandroun – ‘Sa gh’è-t da fèrten meravà®a,a-g n’è tant ch’i giren a gratis tà´tt l’an.
Sgurgheghel – Veh,popà ,a-i-ho savà» che per risolver al problema dla viabilitè in Cumuna i à©n adrઠa pruvèrli tà³tti e i noster ministradà³r i-n san piò che Sant ciamèr.
Sandroun – Che Sant vo-t ch’i ciamen s’i han infin tòlt via al Crucifà©ss da la sèla dal Cunsà©li.
Pulonia – ‘Sa di-t,Sandroun,a-n srà  mà©nga và©ra?!
Veh,Giorgio,t’arcord-et mà©nga quand da piccol à©t fèv al cià reg e t’andèv a servir mà¡ssa in Sant’Agustein?T’è stઠanch cap di Boy-scaut.
Sandroun – ‘Sa và´t Pulonia,…tè-n và¡d che anch qui dla Crà³s Rassa i han avà» la bèla pensèda ed tà³r via la crà³s da la sà´ bandà©ra e al sà´ post i g-han mà©ss un quadròt rà¡ss ch’al pèr l’areclam ed ‘na mèrca d’aftomobil.Purtropp a-i avam imbruchè ‘na strèda ch’l a-m piès pòc.
Comunque,Zemian,a srà  perchà© mè a sun a l’antiga e a g’ho del rais bèin piantèdi,ma in cà  mè al Crà©st in cusèina e al Sant’Antà¡ni del bà©sti in dla stà¢la a-n mi chèva via nisun.
.
Intanto Sgorghighelo traffica col telefonino,digitandone i tasti.

Sandroun – Dai pà³r cun cal bagà i lè…quand a t’è gnà» la tendinite al pols e il pollice vago a forza ed cucèr chi ptòun,t’èt rang’ po’,e a-n gnir mà©nga a cà¡ a pianzer.Dà ll mò a tà´ mèdra.
Pulonia – Ehhh,l’ha fat ‘na sunadèina!
Sgurgheghel – Mò, mama, l’è un messaggino…un mes-sag-gino!!!
Pulonia – Beh,’sa và³l dir T V T B R.
Sgurgheghel – Ti voglio tanto bene-Rudmilla…l è la mè ambrà³sa.
Sandroun – A sà¡m a pòst.Vad-et,Pulonia,adès la va acsè.I zà³ven d’incà´ i-n g’han brisa al curà g’ ed descà rrer cun el ragà zi e alà³ra i-g manden i messaggini.A-i-à©ren bà©in divà©rs,nuèter:pòchi cià cher e dritto al sodo.
Dòunca Mudnà©s,s’a m’arcord bèin,da soquant an in zà  a pariva che i nòster ministradà³r i duvà©ssen scaravultèr Modna:adèss,però,a-n s’in sa piò gninta.Gninta porta Gerry in sant Agustein,gninta progèt Krier in piaza Mateoti,gninta parcà¡g’ in piaza Rà¡ma,gninta sede ed la mutua in dagl-ex fonderi ed Modna,insà¡ma,gninta ed gninta.
In compèins i han po’ arnuvઠal baluardo Cittadella ch’i disen ch’al sia dvintè “ la nuova culla culturale a disposizione dei cittadini “.Acsè cun la Delfini,la palazzina Vigarani,al cafè letterari,el mà¡stri al Foro Boari,al festival dla filosofia,mè a dà©g che se nuèter Mudnà©s a-n s’inculturà m adèss a-n s’inculturarà m mai piò.
Sgurgheghel – Veh,popà , è piò important la cultura o i parcà¡gg’per via che la geint la vègna in ceinter?
Sandroun – T’è propia un gran gabià n!A-s capà©s ch’l’è piò important la cultura,acsè i mudnà©s ch’i-n cà ten mà©nga da parchegèr invece d’imbraghères i la tà³sen cun filosofia.
A proposit,a-i-ho savà» che i nòster ministradà³r i han cumprè dal demani al parco Novi Sad dove a pèr ch’i sià©n propia decis a fèreg un maxi garag’ soterrà ni cun un ascensà³r orizontèl ch’al purtarà  i mudnès fin in piaza Granda e dintà³ren a travà©rs ‘na galeria satt tèra.
Sgurgheghel – Ascensà³r orizontèl? Mò popà  al s’ciama tapì roulant,ch’al srà©v po’ un merciapઠch’al gira da per lò.
Pulonia – Ehhh…dveintel come al tunnel dell’amore ch’a gh’è ai baracòun?
Sandroun – Sà©,Pulonia,però beda bein che mà© di bès a l’orba a-n t’in dag piò.
Pulonia – Come s’a in fà©ssa và³ia.
Sgurgheghel –Dè sò,popà ,in do’ han-i catè i sold per cumprèr al Novi Sad?
Sandroun –Bein mo’ te-n al sઠch’i han vindà» la META a la HERA ed Bulà¡gna?
Pulonia – Difà ti a m’è bèle rivè la prà©ma bulà¡tta da paghà©r.Va mo’ là  che cun sta Hera,Hera…l’à©ra mà©i prà©ma.
Sgurgheghel – Secà¡nd mè,cun chi sold lè,i fèven mà©i a cumprer ‘na banca.
Sandroun –A srà©v stઠabasta n’assicurazioun.
Pulonia – Sandroun,possia dir la mia?
Sandroun – Dà©la pà³r…basta t’e-n fag gnir sira!
Pulonia – Ragazà³li,cuma stè-v?Mè, s’a-n gh’avà©ssa mà©nga Sandroun ch’al bruntèla seimper quand a vag a fer al sopping,a starà©v dimandi mà©i.
Sandroun – Taci,consorte,…e dà©m piotòst in do t’è mà©ss tà³tt chi sold ch’a t’ho dàª.A-m pèr ch’et gà v el man sbusi come tà³tti el muià©ri.
Pulonia – Mo’ ‘sa dit,Sandroun,al dè d’incà´ la và©ta l’è acsà© chèra che i quatrèin i sparà©sen sà¡ta ai oc’…
Là sem mo’ andèr avanti, per piasà©r.Dounca ragazà³li a-i-ho và©st in “ Novella 2000 “ che adèsa a va ed moda el dà¡nn in chèrna.
Sandroun – In chèrna sà©,mò tà³tt i trop i strà³pien.
Pulonia – A m’à©ra gnà» l’idea d’andèr a l’usdèl da De Bernardinis,che adès al va ed moda,per và¡der s’a-m fèva calèr 80 chà­lo in un cà³lp sà³l,ma tè, resca te-n n’è èter, t’è dett che di sold da spander per chèl bagianèdi lè in cà  a-n ghe n’è brisa.A-n vliva mà©nga dvinter ‘na scarnà©cia come la Lori del Santo quand l’era a l’isola dei famosi e gnanc mègra mègra come la Gazatta ed Modna in agà¡st,ma almeno arivèr al fisic dl’Antonella Clerici.
A-i-ho anch pruvè a fèr al rizèti dal pietanzi che Vissani tà³tt i dà© l’insà¡gna in televisioun…ma i chès i en dà»…o che mà© a sun acsà© intrighèda o ch’a-n gh’la chèv mà©nga a capirel quand al spiega.Se almeno al ciacarà©ssa in dialatt a srà©v piò facil saltèreg fà³ra.
Sandroun –Al fat l’è ch’a-n sa gnanc l’italian.
Pulonia – E po’ al fa del razioun acsè abundanti che apèina,apèina l’inspòrca al piatt.
Sandroun – Ah ,a-n gh’è mà©nga da fèrsen meravìa.L’era abituઠa fèr da magner ai politic che quall ch’i-n magnen a tèvla i al magnen da n’ètra pèrt.
Pulonia – E seimper parlà nd ed televisioun,l’è ora ch’i g dà ghen un tai ed fer và¡der tanta violenza e chi peinsen de piò ai ragazzà´ che,purtrop,i passen tanti à³r davanti al video per colpa di genitor.A srèv mà©i che i purtess’n a lett cuntà ndeg ‘na bèla fòla.Mà©, mè fiol a l’indurmintèva seimper cun quala ed l’oca bianca.
Sandroun – La fòla ed l’oca bianca,Pulonia,i-s-la còunten a nuèter grand,tà³tt i dà©,quand i-s volen fer crà¡der che i han calè el tà ss e che la và©ta l’a-n n’è mà©nga aumentèda;guardè sà³l al treno….’na volta quand l’à©ra Ferrovà® dal Stèt ai ritèrd a-gh’eren abituè,adèssa cun Treni Italia.Com col biglià¡tt è aumentè i ritèrd,i disà ster e furtunè s-t’e-n ciap i pioc’!!
Pulonia – A voi dir un èter quèl: al merchè dal lonedè al Foro Boari,’na volta l’era l’ucasioun per incuntrèr el mè amighi,fer dà´ ciacri e dèr n’ucèda a la roba in di bancà¡tt.Adès el mè amighi en vinen piò e,come la roba,anch la geint l’è tà³tta furastà©ra.In un bancà¡tt a gh’à©ra scrà©tt “ Merce italiana con prezzi cinesi “
Sandroun – Et vedrè che tra pòc i-s faran digerir la roba cinà©sa cun i prà©zi italian.
A proposit ed cinà©s,a-i-ho savà» che prest i rivarà n a cupières anch i turtlein.
Sgurgheghel – Sà©…sà©, i han pruvè a fèri,sà³l che invece che col bus rotà¡nd i vinen fora col bus a mandorla.E adèss a tà¡c’a mà©.
Mudnes,tifos,che brà³tt an avà m passè! A v’al dà©g in latein,anch s’a-n va piò ed moda : “ Annus 2005,annus orribilis “.Insà¡mma un disaster!La Ferrari la-n n’ha vint gninta…anzi no,in Merica a sà¡m rivè prà©m e secand.
Sandroun – San Merc! Al gh’eren sol là³r dà´.
Sgurgheghel – Per tà³tt l’an i s’han cuntè ch’l’à©ra colpa del gà¡mm e che al retrotreno al sbandèva,po’ i han pensè ed licenzier Barrichello e al sà´ post i han tòlt un èter brasilian…A-s và¡d che a la FIAT st’an i brasilian i van ed Moda.
Cun la pallavolo la và  un pòc mà©i e dato che come sponsor a gh’avà¡m al Monte Cimone,sperà¡m ch’i-s dà©ghen la strèda per turnèr in zà©ma a la classifica.
Per ultem a-i-ho tgnà» i nostri eroi del calcio,i canarèin,che finalmeint,dop nuvant’an,i – g l’han cavèda a vinzer a Bulà¡gna,anch se,a causa ed chi fenòmen dla Lega Calcio,a-n s’n’è adè nisùn.
Adès a-n s’zà³ga piò la dmanga,ma al sabet dà´p disnè,al venerdè sira,al lunedè a quatr’à³r e al martedè quand a-g pèr; insà¡mma,’na cunfusioun ch’l’ha d’aver mandè in dal baloun anch la squadra .A Pioli a gh’è gnà» l’esaurimeint nervos e l’è andè dà´ stmà ni in ferie a Gaiato a tirèr un poc al fiè.Po’ l’è turnè anch perchà© Viscidi,al mà­ster ch’a-l s’intand ed retrocessioun,a-n gl’iva ancora cavèda a spieghèr ai canarèin in che porta bisgnà®va fer gol. In Cina l’aviaria l’ha ciapè in di pulà ster e chè in di canarèin.
Fra tant despiasà©r,Mudnà©s,a-s consolà¡m cun al ciclismo.A gh’avam al zà³ven Riccò ch’l’ha vint al campionè italian di dilettant e st’an l’è passè in chi togo.Bravo Riccardo! Tira avanti acsè!
Sandroun – Veh Sgorghi,dag mò un tai!T’è bèle descà³rs abasta.Adès l’è ora ch’a s’ardusà¡ma.
Prà©ma d’andèr,però, lasèm salutèr el nà³vi autoritè ch’e gl-i en arivèdi da via:al Prefèt,al Generèl dl’Academia,al Cmandà nt di Carabinà©r e,tra qui ch’i s-n à©n andè ,un salut particolèr e affetuà³s a la sgnà³ra Italia Fortunati,al noster ex prefèt,ch’l’è stèda l’unica autoritè che,a Modna,la-n s’è brisa ingrasèda.
Un ricord particolèr a la memoria ed cal gran Pèpa ch’al s’ha lassè e un salut riverèint a Bendà¡tt ch’al dà  l’idea d’èser un èter Pèpa ed ghà©gna . Adès andà¡m propia via dabòun,prà©ma che el gafi i-s pòrten via la caròza cum i han fatt cun la machina di pumpà©r ch’l’à©ra parchegièda atà c al tribunèl.
Mudnà©s,a-v salutà¡m tà³tt,cun tant auguri d’un boun 2006 e an termèdi mà©nga anch se Putin al sèra i rubinà¡tt dal gas…perchà© a psì seimper gnir-v a scaldèr a cà  nostra, ch’a fà m vag’ in dla stà la e come al solit,arcurdèv ed tgnirev strà©c a la piòpa,ch’l’è cla piòpa èlta, sà¡ca e drà©tta,piantèda in dl’umbrà©ghel ed Modna,ch’la s’ciama Ghirlandèina!